Treści dostępne w serwisie zostały stworzone w komercyjnej współpracy z miastami

Kąty Wrocławskie, Mietków i Miękinia podpisały list intencyjny w sprawie powołania do życia Parku Kulturowego Doliny Bystrzycy. Celem inicjatywy jest wspólne zagospodarowanie atrakcji i promocja tego wyjątkowego terenu.

Pałac w Krobielowicach. Tuż obok znajduje się pole golfowe. FOT. WIESŁAW JUREWICZ

Oprócz walorów przyrodniczych, na obszarze tym występuje niespotykane w innych miejscach Aglomeracji Wrocławskiej nagromadzenie rezydencji szlacheckich, że wymienimy tylko nieliczne z nich: pałace w Sadowicach, Samotworze, Kębłowicach (w czasie II wojny światowej siedziba Gestapo), Sośnicy czy Krobielowicach, gdzie obecnie, na terenach przyległych, znajduje się też pole golfowe. Nie wszyscy też słyszeli o ruinach zamków w Smolcu i Mietkowie, a także o ruinie pałacu w Maniowie Małym.

Park Krajobrazowy „Dolina Bystrzycy” został utworzony rozporządzeniem wojewody wrocławskiego z 27 października 1998 roku. Całkowita jego powierzchnia wynosi 8 810 ha, z czego prawie połowa, bo 4 100 ha znajduje się na terenie gminy Kąty Wrocławskie, stanowiąc 23 proc. jej ogólnej powierzchni.

Osią parku jest „Dolina rzeki Bystrzycy”, stanowiąca cenne ogniwo Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych w Polsce. Korytarz doliny łączy stosunkowo dobrze zachowane tereny leśne Sudetów z jednym z najlepiej wykształconym na terenie Polski korytarzem ekologicznym doliny Odry. W wielu przypadkach stanowi jedyne miejsce bytowania cennych gatunków na terenach o przeważnie rolniczo-przemysłowym charakterze, przez które przepływa Bystrzyca. Forma dolinna jest w nieznacznym stopniu przekształcona antropogenicznie i może uchodzić za piękny, wprost dydaktyczny przykład doliny, z wykształconym korytem i łożyskiem oraz licznymi starorzeczami. Część starorzeczy jest tu zabagniona, inne zaś służą za pastwiska, czy łąki.

Na terenie Parku Krajobrazowego największą rolę odgrywają fitocenozy leśne. Zdecydowana większość drzewostanów należy do klasy lasów o najwyższych walorach ekologicznych i stosunkowo bogatym runie leśnym. Głównymi gatunkami lasotwórczymi są: grab, jesion, lipa drobnolistna i dąb szypułkowy, rosnące zarówno w grądach, łęgach jak i zbiorowiskach przejściowych.

Charakterystyczną roślinnością parku jest również ta wodna, występująca głównie w starorzeczach, stawach hodowlanych i małych zbiornikach. Reprezentuje ją zespół „lilii” wodnych, tj. grążel żółty oraz rdestnica pływająca. Ze względu na obfitość różnych płytkich rozlewisk, między wałami przeciwpowodziowymi a korytem rzeki występują zbiorowiska szuwarów (trzcinowy, pałki szerokolistnej, rzadziej oczeretowy i pałki wąskolistnej). Na

samych brzegach rzeki Bystrzycy - z uwagi na to, że dobrze znosi zalew powodziowy - najliczniejszym jest szuwar mozgowy oraz szuwary wielkoturzycowe. Natomiast na śródleśnych bagnach i zabagnionych łąkach występują zespoły kosaćca żółtego, turzycy brzegowej, błotnej i dzióbkowatej. Atrakcyjność Parku Krajobrazowego podnosi wiele interesujących historycznie obiektów. Należą do nich przede wszystkim kościoły, budowle murowane, orientowane - ołtarz od strony wschodniej, z wieżą, utrzymane w stylu gotyckim i barokowym. Do najstarszych i najciekawszych należy kościół w Sośnicy, wzniesiony przed 1244 rokiem w stylu romańskim.

Projektowany rezerwat przyrody położony jest w zespole leśnym na północy gminy Kąty Wrocławskie w Parku Krajobrazowym „Dolina Bystrzycy”, na zachód od wsi Skałka - w rozwidleniu rzeki Strzegomki i Bystrzycy. Jego wschodnią i południową granicę wyznaczają szosy, natomiast północno – zachodnią rzeka Strzegomka biegnąca aż do ujścia Bystrzycy. Obszar ten charakteryzuje się znaczną dominacją zbiorowisk leśnych reprezentowanych przez mało zmienione lasy łęgowe, grądowe, olszowe i fitocenozy przejściowe. Lasy łęgowe to w zdecydowanej większości łęgi wiązowo-jesionowe oraz zajmujące niewielkie fragmenty łęgi jesionowo-olszowe z panującą olszą czarną. Lasy zlokalizowane na siedliskach bardziej suchych to wschodnioeuropejska postać grądu należącego do zespołu Tilio-Carpinetum, reprezentowanego przez dąb szypułkowy, grab zwyczajny z domieszką lipy drobnolistnej i klonu zwyczajnego.

Poza lasami występują małe polany, świeże łąki rajgrasowe i trzęślicowe, a na obrzeżach starorzeczy fragmenty szuwaru wielkoturzycowego oraz zarośli nadrzecznych. Spotyka się też szereg gatunków roślin podlegających ochronie, choćby śnieżyczkę przebiśnieg, lilię złotogłów czy szafirka drobnokwiatowego. Z roślin chronionych częściowo najpospolitszą jest konwalia majowa, rzadszymi natomiast kalina koralowa i kruszyna pospolita.

Mamy teraz najlepszy czas, by udać się w Dolinę Bystrzycy i poszukać tych dzieł natury. A także architektury. WK

Źródła: Wojciech Koerber