Tradycja Nagród Miasta Kraków sięga XVI w. Wyróżnienie po raz pierwszy zostało przyznane w 1535 r. Mikołajowi Jaskierowi za uregulowanie prawa miejskiego. Nagrody początkowo były wręczane sporadycznie i dopiero od 1930 roku laureatów wybierano systematycznie. Wybuch II wojny światowej przerwał tę tradycję. Do przyznawania nagród wrócono w 1945 roku. Na przestrzeni lat zmianom ulegała regularność przyznawania nagród, zmieniały się również kategorie.

– To szczególnie ważne wyróżnienie przyznawane przez miasto, które ma piękną, wielowiekową tradycję – podkreśla prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Aktualnie wyróżnienia są przyznawane w czterech kategoriach: „Kultura i sztuka”, „Nauka i technika”, „Sport” i „Prace dyplomowe”. W konkursie doceniane są zasługi, które mają związek z Krakowem.

− Po raz kolejny miasto honoruje osoby, których praca, działalność i dokonania – nie tylko lokalnie, ale również w skali kraju i niejednokrotnie także na arenie międzynarodowej − są warte docenienia i promowania – dodaje prezydent Krakowa. – Laureaci Nagród Miasta Krakowa mogą pochwalić się osiągnięciami tworzącymi przestrzeń dla rozwoju sztuki, działaniami rozwijającymi sektor kreatywności i wiedzy, budującymi kapitał kulturowy i naukowy, a także inicjatywami mającymi wpływ na krajowe i międzynarodowe postrzeganie Krakowa.

Kandydatów do nagród zgłaszają związki i środowiska twórcze, instytucje artystyczne, kulturalne, wydawnicze, szkoły wyższe i instytuty naukowo-badawcze, towarzystwa naukowe oraz inne organizacje.

W tym roku w dziedzinie: „Kultura i sztuka” laureatem został prof. dr hab. Piotr Bożyk – artysta związany z Akademią Sztuk Pięknych w Krakowie. Profesor zajmuje się projektowaniem produktów, wystaw i sztuką kinetyczną prezentowaną w wielu muzeach i galeriach w Polsce i na świecie. Kolejny z laureatów to Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie od 2016 roku, kurator i organizator wystaw, aktor, producent teatralny, filmowy i telewizyjny, producent i współorganizator festiwali, a także dystrybutor filmowy. Odznaczeni zostali także Małgorzata i Marcin Gołębiewscy, czyli twórcy Fundacji Wschód Sztuki, działającej w obszarze sztuk wizualnych w Krakowie.

Kolejny laureat to Czesław Minkus − muzyk, kompozytor, autor projektów muzyczno-medialnych, filmowych i teatralnych. Nagrodę otrzymała też aktorka teatralna i filmowa, absolwentka krakowskiej szkoły teatralnej, związana ze Starym Teatrem w Krakowie – Dorota Pomykała. Specjalną Nagrodę Prezydenta Miasta Krakowa otrzymał natomiast Adolf Weltschek − aktor oraz reżyser teatralny, który przez 24 lata kierował Teatrem Groteska.

W dziedzinie: „Nauka i technika” wyróżnienie otrzymali: prof. dr hab. Czesław Brzoza − historyk specjalizujący się w najnowszej historii Polski, w tym Krakowa i regionu krakowskiego; prof. dr hab. Jan Potempa – biochemik i mikrobiolog prowadzący badania nad bakteriami wywołującymi choroby przyzębia oraz dr hab. inż. Katarzyna Wolny-Koładka − zatrudniona na stanowisku profesora w Katedrze Mikrobiologii i Biomonitoringu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie; zajmuje się szeroko rozumianą mikrobiologią środowiskową, w tym badaniami dotyczącymi m.in. analizy zagrożeń mikrobiologicznych występujących na terenie Zalewu w Nowej Hucie.

W dziedzinie „Sport” nagroda nie została przyznana.

Wśród wyróżnionych osób w tej kategorii znaleźli się: Teresa Wąsowicz (ASP) – za pracę magisterską „Fotografie Jana Motyki ze zbioru Muzeum Fotografii w Krakowie. Inwentaryzacja, analiza technik wykorzystanych przez artystę oraz propozycje konserwatorskie”; Paulina Barbara Bździuch (AGH) za pracę doktorską „Model prognozowania emisji z transportu drogowego na potrzeby zarządzania jakością powietrza w Krakowie” oraz Katarzyna Wrona (UJ) za pracę magisterską „Wpływ różnych rodzajów zieleni miejskiej na warunki termiczne i wilgotnościowe w Krakowie”.

W 1996 r. radni Krakowa ustanowili doroczny tytuł „Mecenas Kultury Krakowa” przyznawany za działania na rzecz przedsięwzięć kulturalnych i artystycznych, zabytków i dziedzictwa niematerialnego miasta, a także za działania medialne na rzecz promocji kultury, sztuki oraz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa.

− To wyróżnienie ma na celu wspieranie i rozwijanie współpracy pomiędzy firmami a środowiskiem artystycznym, instytucjami kultury oraz gospodarzami obiektów zabytkowych na terenie Krakowa. Kraków finansuje działalność miejskich instytucji kultury, wspiera też wiele różnych artystycznych i kreatywnych przedsięwzięć. Ważne jednak, abyśmy pamiętali, że kultura to wartość dla wszystkich, ale też wspólna odpowiedzialność, stąd tak znaczące jest zaangażowanie mecenasów. To ważny obszar, który chcemy rozwijać i promować – zaznacza Katarzyna Olesiak, dyrektorka Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK.

Kandydatów do nagrody rekomenduje Bractwo Mecenatu Kultury Krakowa. Wyróżnienia przyznawane są w trzech kategoriach.

Za finansowanie organizacji prowadzących działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego oraz krakowskich instytucji kultury tytuł Mecenasa Kultury Krakowa 2022 otrzymała firma RE-Bau Sp. z o.o.

Za działania medialne na rzecz promocji kultury, sztuki oraz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa tytuł mecenasa otrzymała firma AMS SA − działająca w sektorze reklamy Out-of-Home (OOH). W 2022 roku spółka zrealizowała outdoorowe kampanie promocyjne dla projektów Muzeum Narodowego w Krakowie, takich jak „Jacek Malczewski romantyczny”, „Nowy początek. Modernizm w II RP”, „Galeria Sztuki Polskiej XX-XXI wieku”, „Tamara Łempicka”, a także kampanię wizerunkową instytucji.

W tej edycji nie przyznano nagrody i tytułu mecenasa za działania na rzecz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa.