Mural poświęcony Jerzemu Nowosielskiemu, inspirowany obrazem „Sobotni Wypoczynek”, powstał przy ul. Lotniczej 22. To właśnie w tej okolicy znajdował się dom Nowosielskich. Do tej pory nie pojawiła tu żadna tablica pamiątkowa czy inna forma upamiętnienia artysty.
Chcieli to zmienić naukowcy z Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci przy Wydziale Polonistyki UJ kierowanego przez prof. Romę Sendykę. W 2022 r., dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Archipelagi Kultury, idea upamiętnienia prac Jerzego Nowosielskiego nabrała realnych wymiarów.
– Ta ściana prosiła się o to, żeby nawiązywać do domu, w którym mieszkał profesor. W trakcie ostatniego dziesięciolecia podejmowane były rozmowy z różnymi osobami w tej sprawie – mówi Roma Sendyka z Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci. – Na szczęście okazało się, że można było je przekształcić w coś konkretnego.
W związku z setną rocznicą urodzin artysty i uchwaleniem przez Sejm RP roku 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego, pomysł został dopracowany i zgłoszony krakowskiemu Zespołowi ds. murali jako projekt nowego muralu.
– Szukałyśmy wszelkich sposobów, żeby to zrealizować. Rozmawiałyśmy z tak dużą liczbą osób, z jaką tylko się da – mówi Małgorzata Kopecka ze Stowarzyszenia Archipelagi Kultury. – Od wszystkich słyszałyśmy dużo ciepłych słów, pomysł się podobał.
„Sobotni Wypoczynek” w powiększonej wersji
Mural został zrealizowany we wrześniu. Na ciemnożółtą ścianę bloku przy ul. Lotniczej 22 artyści z zespołu „101 murali dla Krakowa” przenieśli detale jednego z najbardziej złożonych obrazów Nowosielskiego zatytułowanego „Sobotni Wypoczynek”.
– Chodziło o odtworzenie w maksymalnym zbliżeniu pracy, która została stworzona już wcześniej, tak, aby każda osoba, która zna się na sztuce Jerzego Nowosielskiego, mogła powiedzieć, że to jest dobrze zrobione i że faktycznie oddaje tego ducha, którego on przenosił na swoje prace – mówi Marcin Nawrocki z zespołu „101 murali dla Krakowa”.
Na obrazie można zobaczyć kompozycję zagadkowych kadrów z pustego mieszkania. Pomysłodawcy uważają, że właśnie to dzieło najlepiej wpisuje się w nastrój spokojnego osiedla, przywołuje pamięć o wnętrzach domu artysty, a jednocześnie wiele mówi o nieobecności jego mieszkańców. Co więcej, data powstania „Sobotniego Wypoczynku” upamiętnia pierwszy rok zamieszkiwania Nowosielskich przy ulicy Narzymskiego.
– Obraz jest wyjątkowy – dodaje Roma Sendyka. – Myślę, że przemówi do osób, które przed nim staną i opowie tyle historii, że właściwie trudno się skupić tylko na jednej. Mam nadzieję, że stanie się jednym z takich miejsc w Krakowie, do którego będzie chciało się wracać.
Jerzy Nowosielski był całe życie związany z Krakowem
Jerzy Nowosielski prawie całe życie spędził w Krakowie. To tutaj urodził się w 1923 r., dorastał i studiował, a później, po okresie przebywania wraz z żoną Zofią w Łodzi, w 1962 r. wrócił do Krakowa i zamieszkał na stałe w domu przy ul. Narzymskiego na krakowskich Grzegórzkach. W miejscu, w którym powstawały liczne spośród jego wielkich dzieł, toczyło się też zwykłe, codzienne życie, co pamiętają do dziś jego dawni sąsiedzi z osiedla zwanego czasem Oficerskim, a czasem, dokładniej, Urzędniczym.
Projekt został współfinansowany ze środków Miasta Krakowa. Mural został uroczyście zaprezentowany 24 października o godz. 18.00.