Aktualnie w Krakowie jest ponad 12 tys. miejsc w żłobkach. Jednak mieszkańców wciąż przybywa, budują się też nowe osiedla, gdzie miejsca dla maluchów będą na wagę złota.
− Dlatego na różne sposoby zwiększamy liczbę dostępnych miejsc – mówi Andrzej Kulig, Zastępca Prezydenta Krakowa. – Od kilku lat kontynuujemy politykę zakupu lokali na żłobki w nowo wybudowanych blokach (na przykład przy ul. Wizjonerów, Bunscha czy na os. Piastów), chcemy też rozbudowywać obecnie funkcjonujące placówki – szczególnie w tych rejonach, gdzie pojawiają się nowe mieszkania. Planujemy także budowę nowych żłobków, zwłaszcza tam, gdzie powstają nowe osiedla.
Skąd pieniądze na nowe miejsca w żłobkach?
Kraków przygotował plan działań z wykorzystaniem środków z Krajowego Planu Odbudowy na tworzenie nowych miejsc opieki, w ramach ogłoszonego 19 stycznia 2023 r. programu MALUCH + 2022-2029. Integruje on środki KPO oraz z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS), a także pieniądze z budżetu państwa oraz gmin.
– Krajowy Plan Odbudowy i FERS to są dwa takie ważne projekty, które zostały ogłoszone, a my już dzisiaj możemy zgłosić nasze plany – mówi Andrzej Kulig. – Przewidywane są środki inwestycyjne na kwotę 22 mln zł, a także środki na utrzymanie czy dofinansowanie miejsc w kwocie ponad 800 zł od miejsca.
W ramach samych tylko środków z KPO Kraków może otrzymać 21,9 mln zł netto na rozwój infrastruktury żłobkowej. Na utworzenie jednego miejsca opieki w żłobku lub klubie dziecięcym gminy z KPO otrzymają 35,9 tys. zł netto. Miasto może wnioskować o utworzenie 611 miejsc. Kraków zawnioskuje o finansowanie w pełnej możliwej kwocie z KPO na budowę, rozbudowę i modernizację miejskich żłobków.
Każdej gminie w Polsce zostały przydzielone środki na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki oszacowane według specjalnego algorytmu.
– Nam też zależałoby bardzo na tym, żeby mieszkańcy nie musieli dowozić swoich dzieci do innych rejonów miasta – dodaje Andrzej Kulig. – Ze względu na ich czas, ale też na jakość powietrza w mieście. Jeżeli ktoś musi z dzieckiem jechać przez godzinę do innego rejonu, to nie jest to najlepsze rozwiązanie. Dla nas jest ważne, żeby te żłobki znajdowały się jak najbliżej miejsca zamieszkania rodziców.
Które żłobki zostaną rozbudowane, a gdzie powstaną nowe?
W planach jest inwestycja w Żłobku nr 5 na os. Willowym 2. Pochodzący z 1952 r. budynek, w którym działa placówka, wymaga modernizacji, do której przygotowania miasto rozpoczęło jeszcze w 2022 roku (pozwolenie na przebudowę). W pierwszym kwartale br. Kraków odbierze dokumentację do ogłoszenia przetargu, a następnie go ogłosi. Do realizacji tej inwestycji miasto planuje włączyć środki z KPO i w ramach przebudowy wewnętrznej żłobka, oprócz zapewnienia komfortowych warunków opieki, uzyskać także 50 dodatkowych miejsc. Inwestycja jest planowana na okres: wrzesień 2023-2024.
Miasto planuje także rozbudowę dwóch lub trzech żłobków spośród pięciu wytypowanych placówek wymagających tego typu prac. Inwestycje planowane są w Żłobku nr 24 przy ul. Opolskiej i Żłobku Nr 31 przy ul. Sanockiej. Inwestycja planowana jest na okres: II półrocze 2024 – I półrocze 2026. Rozbudowa i modernizacja to nie tylko nowe miejsca, ale też dużo większy komfort dla maluchów.
Kraków chce też wybudować cztery lub pięć nowych placówek. Decyzja o budowie dwóch żłobków została podjęta jeszcze 2022 r., a dzięki programowi MALUCH + jest możliwość współfinansowania tych inwestycji ze środków zewnętrznych. Nowe żłobki powstaną przy ul. Portowej/Dekerta oraz przy ul. Krzemionki. Planowany okres realizacji tych inwestycji to lata: 2023 – 2026.
Aktualnie miasto sprawdza możliwość budowy żłobków lub zakupu nieruchomości na żłobki w innych lokalizacjach i dzielnicach, między innymi na Wzgórzach Krzesławickich, w Bronowicach i w Swoszowicach, w tym w rejonie os. Kliny.
Opieka żłobkowa w Krakowie – jak to działa?
System opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w Krakowie oparty jest na dwóch filarach: miejskich żłobkach oraz niepublicznych miejscach opieki dofinansowanych przez miasto.
– Pierwszy filar to żłobki miejskie – tutaj mamy ponad 3000 miejsc. A drugi filar to żłobki prywatne niepubliczne, gdzie miasto w istotny sposób dofinansuje każde miejsce. Przekazujemy dotacje w wysokości 735 zł, albo, jeśli mówimy o dziecku z niepełnosprawnością – 1260 zł – mówi Elżbieta Kois-Żurek, Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia UMK.
W żłobkach niepublicznych 8,3 tys. miejsc (ponad 95 proc.) jest objętych dofinansowaniem miasta.
Podsumowanie kosztów
Według szacunków miasta aktualny koszt planowanych inwestycji w infrastrukturę żłobkową może wynieść ponad 51 mln zł, z czego ok. 20,5 mln zł będą stanowić środki z budżetu Krakowa, a 30,5 mln zł środki zewnętrzne (KPO i budżet państwa). Koszty utrzymania tych miejsc to ok. 20 mln zł rocznie, z czego zgodnie z zasadami programu FERS, około 6,1 mln zł rocznie przez okres pierwszych trzech lat zostanie sfinansowane ze środków unijnych.